03 febreiro 2025

TOPÓNIMOS CURIOSOS (DE DIFÍCIL INTERPRETACIÓN).

CACHARREQUILLE (MONTEDERRAMO).

          Topónimo compuesto por Cacha+Requille.

O primeiro termo cacha/escacha, aparece recollido co significado de “romper a terra, comezar a cultivala”. Esta práctica altomedieval, de ocupación de terreos incultos, que recibía o nome de escalido/squalido sería a base para a formación da palabra escachar, tan estendida no territorio galego-portugués. Podría derivar del latín Scalpo-scalpere”, con significado de rascar, raspar, escarbar”, segundo Cicerón.

Tocante o segundo nome, parece documentado “Valderriquia”, en 1258, asimesmo nas terras de Montederramo. Derivado, na súa forma de acusativo, do nome xermánico Riquila/Riquilda, daquela nome moi estendido. Sendo amén nome de reis, raíñas e princesas.

Aparecen de cote esas cavadas ou arroteas, e as súas variantes, acompañadas dun referente, que soe ser o nome do propietario ou outro elemento físico próximo, como Cachalvite (arrotea de Alvitus), Cachaldora (arrotea de Alduara), Cachamaría, Cachamuíña, etc.


BIBLIOGRAFÍA:

Wikipedia.

Lexilogos Latín

Diccionario Estraviz

Celtiberia.net

Arqueotoponimia.blogspot.com. Dolores González.

“El artificio de as etimologías; elementos constitutivos de toponimia galega”. Ana Boullón.

“Fitoponimia Galega”. Gonzalo Navaza.  


         ARDEXARXE (VIANA DO BOLO).

Ardexarxe (Viana do Bolo).

Gonzalo Navaza considera a primera parte deste topónimo como un caso de rotacismo, alteración ou cambio de algún fonema. Continuando coa sua teoría, debería seguir a estructura As+de+sustantivo. Polo tanto viria a ser As de Xarxes. 

O segundo termo para nos sería unha forma do fitotopónimo xarxa ou sarxa. Pranta medicinal, presente en calquera botica medieval, que correspondería a chamada "salvia officianalis".

Todo o conxunto viria a significar "As das xarxas". Temos outros referentes similares en Ardexuxo, Ardevila. 

Como nota, apuntamos que esta palabra xarxa tamén aparece en portugués  e catalán co significado de rede. Polo que poderia significar "As das redes".

BIBLIOGRAFIA

Wikipedia.

Diccionario RAG e Estraviz.

Diccionario Portugués.

Xose Manuel Sánchez Rei. "Os nomes de lugar e dialectoloxía..."

Ningún comentario: